ظروف نشکن

ظروف های نشکن از جنس و با تکنیک های خاصی تهیه و ساخته می شوند. این ظروف مقاوم در برابر ضربه و نشکن هستند، که بسیار پرکاربرد و مفید برای استفاده در مجالس و منزل می باشد. در این مقاله به معرفی و بررسی انواع ظروف های نشکن می پردازیم.

معرفی ظروف نشکن

منظور از ظروف نشکن ظروفی هستند که در مقابل ضربه و حرارت مقاوم بوده، و از کارآیی و کیفیت مرغوبی نیز برخوردار باشند.

طول عمر و دوام بالا و نیز کاربرد راحت و آسان این ظروف استفاده از آنها را در آشپزخانه هر چه بیشتر کرده است. بنابراین با گسترش تکنولوژی و پیشرفت صنعت در ساخت ظروف نشکن از موادی استفاده شده است که دوام و ماندگای آنها را از قبل بیشتر کرده و جنس های متنوع تری هر روز به بازار عرضه می شود.

البته شیوع پیدایش ظروف نشکن ابتدا در شیشه های اتومبیل نشکن بود که با پیشرفت در تولید ظروف و وسایل نشکن رواج آن رو به گسترش است. این ظروف همانند شیشه های اتومبیل نشکن در برابر ضربه ترک های ریز بر داشته و سطح روی آن حالت خوردگی پیدا می کند.

به طور کلی انواع ظروف نشکن شامل طیف وسیعی از ظروف ملامینی، پیرکس، چینی، پلاستیکی و غیره می باشد که با پیشرفت و توسعه در ترکیب مواد و مرغوبیت آنها از کیفیت و مقاومت بیشتری نیز روز به روز برخوردار هستند.

سرویس غذاخوری و ظروف چینی استخوانی (بن چاینا)

بن چاینا ظروف چینی هستند که هم بادوام و نیز زیبا می باشند. اگر به دنبال ظروفی هستید که دوام و زیبایی را با هم داشته باشد و برای ظروف غذاخوری مهمان و مجلسی مناسب باشد می توانید این ظروف را انتخاب نمایید.

یکی از دلایل معروفیت و انتخاب ظروف چینی بن چاینا ساختار ظریف و در حین حال مقاوم آن می باشد. همچنین دوام این ظروف باعث شده تا در مجالس پذیرایی بتوانید از آنها به خوبی استفاده کنید.

بن چاینا اغلب به رنگ سفید استخوانی تولید و ساخته می شود، که رنگ و ساختار آن، این ظروف را برای مهمانی ها مناسب کرده است.

ظروف و سرویس غذاخوری چینی پرسولان

این ظروف نیز رنگی همانند ظروف چینی بن چاینا دارند، اما دارای قیمتب ارزان تر و مقاومت بیشتری نسبت به آنها هستند.

ظروف چینی پرسولان همچنین وزن سنگین تری دارند. اما به خوبی می توانید از آنها به عنوان ظروف پذیرایی استفاده کنید. زیرا هم مقاومت بالایی در برابر شکسته شدن دارند. هم اینکه به راحتی در ماشین ظرفشویی قابل شستشو می باشند.

ظرف های غذاخوری سرامیکی

سرامیک جنسی تقریبا نامقاوم می باشد. اما می توان از آن برای ظروف پذیرایی و آشپزخانه استفاده کرد. ظروف سرامیکی همچنین قیمت ارزانی دارند.

ظروف سرامیکی مدل ها و طرح های مختلفی دارند، به طوریکه یک مدل از ظروف سرامیکی دارای مقاومت بالایی هستند. اما در موقع شستن آنها باید دقت کنید که ترک نخورده و یا نشکنند. زیرا این ظروف قدرت بالایی ندارند.

ظروف نشکن سفالی

ظروف نشکن سفالی نوع دیگری از مدل های سرامیکی می باشند، که دارای قدرت کمتری از لحاظ استحکام نسبت به ظروف سرامیکی برخوردار هستند. ولی با لعاب و پوشاننده مواد ضد آب کمی استحکام می گیرند، که البته باز هم نمی توان از آنها برای مهمانی های رسمی و مجالس پذیرایی استفاده کرد.

به دلیل همین ویژگی بهتر است از آنها فقط در مهمانی های غیر رسمی استفاده کنید. لازم به ذکر است که ظروف سفالی به صرفه ترین نوع ظروف سرامیکی هستند.

ظروف نشکن ملامینی

ظروف ملامینی به دلیل نشکن بودن دارای کاربردهای زیاد و مختلفی هستند. این ظروف از لحاظ ظاهری شباهت به ظروف سرامیکی دارند.

ظروف ملامینی در رنگ ها و طرح های متنوعی تولید می شوند. بنابراین می توانید آنها را برای کاربردهای مختلف با توجه به نیازتان و سلیقه دلخواهتان تهیه و استفاده نمایید.

سرویس های پذیرایی بلور

ظرف های بلور شکل و ساختاری شبیه ظرف های کریستالی دارند. اما مدل های آنها متنوع تر می باشد. این ظروف با اینکه کیفیت خوبی دارند، اما اغلب مردم به دلیل قیمت بالا اقدام به خرید آنها نمی کنند. با اینحال قیمت آنها از ظرف های کریستالی نیز کمتر است.

همچنین می توان به جای ظرف های کریستالی گران قیمت از آنها برای پذیرایی استفاده کرد. دیگر اینکه مقاومت آنها از ظرف های کریستالی بیشتر است. بنابراین به همین دلایل جایگزین خوبی برای ظرف های کریستالی در پذیرایی از مهمان هستند.

از جمله ظروف و سرویس های پذیرایی بلوری می توان به مارک های لیزاموری، سرویس های لومینارک و ظروف پذیرایی سیلیکا ( پیرکس) اشاره کرد.

سرویس پذیرایی لیزاموری

به دلیل توسعه سبک مدرن، کریستال طرفدار زیادی پیدا کرده است. به همین دلیل برند لیزاموری که محصول مشترک ایران و اتریش می باشد، مورد علاقه خانواده های ایرانی است.

زیرا این برند تولید کننده انواع کریستال می باشد، که دارای درخشندگی و زیبایی خاصی است. به طوریکه نور را در خود منعکس می کنند، و همین باعث شده تا ظروف لیزاموری درخشندگی و جذابیت خاصی داشته باشند.

ظروف کریستال لیزاموری مناسب برای مهمانی های مجلل و رسمی، دارای انواع طرح ها و مدل های مختلف نیز می باشد.

قیمت محصولات لیزاموری به نسبت کیفیت آن کمی گران است، و به همین دلیل برای مهمانی ها و به عنوان دکوری می توان از آنها استفاده کرد.

سرویس های لومینارک

سرویس های لومینارک فرانسه یکی از بهترین محصولات در زمینه شیشه و اوپال می باشد، که طراحان آن با ذوق و هنر خود زیباترین سرویس های پذیرایی و سرو مهمان را تولید می کنند.

سرویس های آرکوپال لومینارک فرانسه دارای ویژگی هایی همچون محکمی و مقاومت در برابر حرارت و نیز قابلیت شستشو در ماشین ظرفشویی نیز هستند.

طرح بندی زیبا و چشم نواز این محصولات مشتریان بسیاری را در سرتاسر جهان شیفته خود کرده است. به طوریکه شرکت لومینارک در حال حاضر به ۱۶۰ کشور دنیا محصولات خود را صادر می کند.

پیرکس

صحبت کردن از ظروف پذیرایی پیرکس به دلیل مقاوم بودن آنها و ویژگی های خاصی که دارند، بسیار گسترده است. همینطور انواع مختلفی از این ظروف وجود دارد که بررسی آنها می پردازیم. زیرا این ظروف مقاوم ترین در برابر حرارت و شکسته شدن هستند.

بنابراین ابتدا به تاریخچه پیدایش پیرکس پرداخته و توضیحاتی را در مورد تولید و عرضه این محصولات شرح می دهیم.

شیشه پیرکس

یک نوع از شیشه صنعتی به نام بوروسیلیکات، که مواد صنعتی آن بوروسیلیکات شن یا همان سیلیکا به همراه اکسید بارون می باشد.

اکسید بارون ( به نام مختصر بورو) دارای ضریب انبساط حرارتی بسیار کمی است. به همین دلیل شیشه سیلیکا بر خلاف شیشه های دیگر در برابر شوک های حرارتی مقاومت خوبی از خود نشان می دهد.

با توجه به این توضیح هر چقدر ضریب انبساطی حرارتی یک شیشه کمتر، مقاومت آن در برابر حرارت نیز بیشتر می باشد، که در نتیجه از کیفیت مطلوب تری نیز برخوردار است.

تعریف شوک حرارتی

به افزایش شدت دمای حرارتی به شیشه را شوک حرارتی می گویند، به طوریکه در نتیجه این فرآیند ممکن است قسمت هایی از شیشه به دلیل انفجار جزئی خرد یا شکسته شود.

شوک حرارتی حتی می تواند بر اثر گرم کردن یا سرد شدن پی در پی شیشه نیز اتفاق بیفتد. البته فرمولاسیون شیشه های مختلف با هم فرق دارد. به همین دلیل در سراسر دنیا انواع شیشه ها با فرمول های مختلف تولید می شود.

در سال۱۹۸۰ نیز شرکت پیرکس ترکیبی از جوش شیرین و آهک را به فرمولاسیون شیشه برای بالا بردن ضریب انبساط حرارتی اضافه کرد. اما باز شیشه تولید شده در برابر حرارت مقاومت از خود نشان داد و نشکست.

از آن سال به بعد طیف وسیعی از شیشه های مقاوم به نام پیرکس تولید شد، که امروزه جزو پرطرفدارترین و بهترین نوع ظروف نشکن در بازارهای بین المللی می باشد.

انواع ظروف پیرکس

محصولات پیرکس در ابتدا محدود به ظروف پخت کیک بود. در سال۱۹۱۵ آشپزان که با تجربه تولید کنندگان که موفق به تولید شیشه پیرکس شده بودند، توانستند این ظروف را به بازار عرضه کنند.

بعدها نسل های مختلف از آشپزان به دلیل مقاوم بودن شیشه های پیرکس و قیمت مناسب آنها، و همچنین کاربرد مناسبی که این شیشه ها داشتند، از آنها برای سرو و پخت غذاها نیز استفاده کردند.

به مرور زمان این شیشه به دلیل ویژگی های خاص و استحکامی که داشت برای سایر ظروف نیز مورد استفاده قرار گرفت.

به طوریکه امروزه انواع قابلمه، ماهیتابه پیرکس و ظروف مایکروویو، را می توان در محصولات شرکت پیرکس دید. طبق آمار نیز حدود ۸۰ درصد خانواده ها در ایالات متحده آمریکا از پیرکس در آشپزخانه خود استفاده می کنند.

مهم ترین محصولات پیرکس که امروزه هم بسیار رایج می باشد، شامل ابزار آشپزی پیرکس، ظروف آشپزخانه و پذیرایی، انواع قابلمه در طرح های مختلف، ماهیتابه پیرکس، و ظروف مایکروویو هستند. همچنین اغلب مصارف و وسایل آزمایشگاهی و ظروف نگهداری غذا نیز از جنس پیرکس می باشند.

فرق بین شیشه و پیرکس

شیشه به دلیل فرمولاسیوی متفاوت تر از پیرکس و نیز ضریب انبساط حرارتی بالا به سرعت در برابر حرارت شکسته و ترک بر می دارد. اما پیرکس به دلیل ضریب انبساط نسبتا پایین تر از شیشه های معمولی مقاومت بیشتری در برابر شکسته شدن و حرارت از خود نشان می دهد.

به طوریکه پیرکس ۴ تا ۶ برابر مستحکم تر از شیشه های معمولی است. همینطور شیشه های معمولی در برابر گرم شدن و یا سرد شدن پی در پی مقاومت خیلی کمی دارد، و در برابر تغییرات ناگهانی ممکن است زود بشکند. برعکس آن پیرکس در برابر تغییرات ناگهانی تحمل و مقاومت زیادتری از خود نشان می دهد.

نحوه استفاده از ظروف پیرکس

با اینکه پیرکس در برابر حرارت و تغییرات ناگهانی دما مقاومت دارد. اما بهتر است هنگام پخت غذا از قرار دادن این ظروف با حرارت مستقیم خودداری کنید. بنابراین بهتر است برای پخت غذا با ظروف پیرکس از یک شعله پخش کن بر روی شعله گاز استفاده کرده و سپس ظرف پیرکس را بر روی آن قرار دهید.

بهترین استفاده و کاربرد از ظروف پیرکس در فر و یا مایکروویو می باشد. برای همین توصیه می شود از ظروف پیرکس برای مصارف گریه کردن و یا پختن و گرم کردن غذا در فر و مایکروویو استفاده گردد.

تاریخچه پیرکس و ایده تولید آن

تاریخچه و اصل پیدایش پیرکس، و اینکه چگونه پدید آمد، به همسر دانشمند شیشه ساز بر می گردد. او که از شکسته شدن همیشگی شیشه کاسه سوپ شکایت داشت، و از طرفی می دانست که همسرش شیشه هایی با مقاومت بالا برای چراغ های علامت راهنمای راه آهن می سازد، از او خواست که شیشه ای بسازد که او بتواند در ظروف آشپزخانه و آشپزی از آن استفاده کند.

سرانجام با اصرار همسر دانشمند نسبت به ساختن شیشه های مقاوم برای ظروف آشپزخانه، دانشمند وادار شد که شیشه هایی بسازد که برای مصارف آشپزی نیز کاربرد داشته باشد.

دو سال بعد نیز سفارش انبوهی از شیشه های پیرکس برای مصارف آشپزی و ظروف آشپزخانه توسط فروشگاه عمومی و مرکزی شهر بوستون در ایالت ماساچوست ارائه شد.

توضیح مختصر در مورد تکنیک مقاوم سازی شیشه ها

اولین شرکتی که تکنیک مقاوم سازی را برای ظروف و سایر وسایل آشپزی مورد استفاده قرار داد، شرکت ۱STبود. در تکنیک مقاوم سازی یا تمپرینگ تمام محصول از کف تا دیواره ها و نیز پایه ها و دیواره ها به طور کامل تمپرینگ یا مقاوم سازی می شود.

تکنیک مقاوم سازی طبق دو مرحله و به صورت زیر اجرا می گردد:

مرحله اول، حرارت دادن شیشه تا مرحله قبل از ذوب و تغییر شکل شیشه است، که در این مرحله از حرارت ۶۰۰ درجه سانتی گراد استفاده می شود. در این مرحله فشار داخلی شیشه آزاد می گردد.

مرحله دوم، شیشه به طور ناگهانی خنک می شود. البته مرحله خنک شدن باید به طور یکنواخت و پی در پی انجام گرفته تا شکل محصول حفظ و شیشه شکسته نشود.

در این مرحله جدار شیشه به دلیل آنکه در معرض هوای سرد قرار می گیرد، زودتر از هسته آن خنک می شود. هسته شیشه نیز که به مدت دیرتری سرد می شود، به انبساط خود ادامه می دهد. انبساط نیز به ترک های سطحی شیشه فشار آورده و آنها را می بندد. همین انبساط موجب سخت و مقاوم شدن پوسته یا جداره شیشه می گردد.

آیا شیشه های تمپر شده نشکن هم هستند؟

به طور قطع نمی توان گفت که اصلا شیشه های تمپر شده نمی شکنند. این شیشه ها در برابر ضربه شدید به قطعات بسیار ریز و مدور خرد می شوند، و مانند شیشه های معمولی به قطعات بزرگ و تیز و بران تبدیل نمی گردند.

با اینحال محصولات تمپر شده تا ۵ برابر مقاوم تر در برابر ضربه هستند، و تحمل تغییر دما را تا فاصله ۱۳۵ درجه سانتی گراد را دار می باشند.

اصول مراقبت کلی از ظروف نشکن غذاخوری به هنگام استفاده از آنها

بعضی ظروف نشکن قابل شستشو هستند و نباید برای شستن آنها از ماشین ظرفشویی استفاده کرد.
برای دوام بیشتر و استفاده بهینه از این ظروف بهتر است طبق دستورات کارخانه تولید کننده از آنها استفاده کنید.
برخی ظروف به دلیل آنکه از فلز در انها استفاده شده است، بنابراین از گذاشتن این ظروف در مایکروویو به طور جدی خودداری نمایید.
برخی ظرف ها همانند پیرکس مقاومت بالاتری دارند که می توانید آنها را به راحتی در کابینت آشپزخانه خود قرار دهید، و برخی نیز از دقت و مراقبت بیشتری برخودار هستند.
برای نگهداری و مراقبت از ظروف چینی نیز قبل از گذاشتن آنها در کابینت از فوم یا کاغذ روزنامه در بین ظروف استفده کنید تا خراشی در سطح آنها ایجاد نشود.